კატეგორია: გენდერი მსოფლიოში 
2019-03-20
ნორვეგიის მეცნიერებათა აკადემიამ 2019 წელს აბელის პრემიის ლაურეატი გამოაცხადა. პირველად ისტორიაში ის ქალს, ამერიკელ მათემატიკოსს კარენ ულენბეკს (Karen Uhlenbeck) გადაეცა.
ჟიურიმ შეაფასა მისი ნაშრომი, როგორც "ფუნდამენტური ნაშრომი გეომეტრიულ ანალიზში და საკალიბრო თეორიაში, რომელმაც დრამატულად შეცვალა მათემატიკური ლანდშაფტი." ის ასევე დააფასეს, როგორც "მეცნიერებაში და მათემატიკაში გენდერული თანასწორობის დამცველი."
პრემიის გამცემი კომიტეტის განცხადებაში ნათქვამია, რომ 76 წლის მეცნიერის ნაშრომი საკმაოდ მნიშვნელოვანია და გავლენას ახდენს ინტეგრირებული სისტემების თეორიაზე.
აბელის პრემიას ხშირად უწოდებენ ნობელის პრემიას მათემატიკაში და ის 2003 წლიდან გაიცემა. პრემიის მოცულობა 6 მილიონი კვონია (700 ათასი დოლარი).
ულენბეკი 1942 წელს დაიბადა, სწავლობდა მიჩიგანის, ნიუ-იორკისა და მასაჩუსეტსის უნივერსიტეტებში. იგი მუშაობდა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში, კალიფორნიის ბერკლისა და ილინოისის უნივერსიტეტებში. ახლა ის მუშაობს ტეხასის უნივერსიტეტში ოსტინში და პრინსტონის უნივერსიტეტში.
მათემატიკოსმა ნაწილობრივი დიფერენციალური განტოლებების შესახებ ნაშრომების გამოქვეყნებით გაითქვა სახელი. თუმცა, თავისი კარიერის განმავლობაში იკვლევდა ბევრ დარგს, ფიზიკის, გეომეტრიის და კვანტური თეორიის ჩათვლით.
ჯილდოს საორგანიზაციო კომიტეტი აღნიშნავს, რომ ულენბეკი მეორე ქალი გახდა ისტორიაში ემი ნეტერის შემდეგ, რომელიც მათემატიკოსთა საერთაშორისო კონგრესზე მოხსენებით გამოვიდა. მკვლევარი აქტიურად უწყობს ხელს ახალგაზრდა მათემატიკოსებს და ზოგადად გენდერულ თანასწორობას მათემატიკაში და მეცნიერებაში. ის არის «Women and Mathematics» საგანმანათლებლო პროგრამის თანადამფუძნებელი, რომელიც შეიქმნა 1993 წელს. |
